tailieunhanh - Ẩn dụ ý niệm “cảm xúc con người là màu sắc” trong tiếng Việt

Ẩn dụ ý niệm dưới góc nhìn của ngôn ngữ học tri nhận là một trong những hình thức ý niệm hóa, một quá trình tri nhận có chức năng biểu hiện và hình thành những ý niệm mới. Trong phạm vi bài báo khoa học này, chúng tôi hướng sự quan tâm vào những ẩn dụ ý niệm mà trong đó màu sắc như là một ý niệm nguồn gắn với miền đích cảm xúc con người. | ISSN 1859-1531 - TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG, SỐ 8(129).2018 51 ẨN DỤ Ý NIỆM “CẢM XÚC CON NGƯỜI LÀ MÀU SẮC” TRONG TIẾNG VIỆT THE CONCEPTUAL METAPHOR “HUMAN EMOTION IS COLOUR” IN THE VIETNAMESE LANGUAGE Nguyễn Thị Liên Trường Đại học Phú Yên; ngoclienpy@ Tóm tắt - Ẩn dụ ý niệm dưới góc nhìn của ngôn ngữ học tri nhận là một trong những hình thức ý niệm hóa, một quá trình tri nhận có chức năng biểu hiện và hình thành những ý niệm mới. Là một cơ chế nhận thức mà thông qua nó, logic của những khái niệm có tính trừu tượng được thay thế bằng logic của những khái niệm có tính cụ thể hơn, ẩn dụ ý niệm có nền móng là trải nghiệm thể chất. Bản chất của ẩn dụ và mối quan hệ giữa nó với ngôn ngữ biểu đạt đã thu hút sự quan tâm khai phá của các nhà nghiên cứu từ nhiều góc độ khác nhau. Trong phạm vi bài báo khoa học này, chúng tôi hướng sự quan tâm vào những ẩn dụ ý niệm mà trong đó màu sắc như là một ý niệm nguồn gắn với miền đích cảm xúc con người. Abstract - Conceptual metaphor from the perspective of cognitive linguistics is a form of conceptualization – a cognitive process whose function is to express and shape new ideas. As a cognitive mechanism through which the logic of abstract concepts is replaced by that of more specific concepts, conceptual metaphor is based on physical experiences. The nature of metaphor and its relationship with the language of expression has attracted interest of researchers from various angles. Within the scope of this article, we focus our attention on the conceptual metaphor in which colour is used as a source concept associated with the target domain of human emotion. Từ khóa - ẩn dụ ý niệm; màu sắc; biểu thức ngôn ngữ; cảm xúc; miền nguồn, miền đích. Key words - conceptual metaphor; colour; language expression; emotion; source domain; target domain. 1. Đặt vấn đề Theo những cách thức và từ nhiều góc độ khác nhau, vấn đề ẩn dụ thu hút sự quan tâm chú ý của các nhà nghiên cứu trong nhiều lĩnh vực. Tuy nhiên, từ