tailieunhanh - Diễn đàn ngôn ngữ trong đời sống xã hội: Quy trình ngược

Diễn đàn gồm hai bài viết của hai tác giả: Vương Toàn với bài viết Quy trình ngược và tác giả Nguyễn Văn Khang với bài viết Phó giáo sư Đào Thản - Người lượm nhặt sợi rơm vàng trên cánh đồng Việt ngữ. | Số 6 (224)-2014 NGÔN NGỮ & ĐỜI SỐNG 78 DIỄN ĐÀN NGÔN NGỮ TRONG ĐỜI SỐNG XÃ HỘI QUY TRÌNH NGƯỢC? VƯƠNG TOÀN (; Viện Thông tin KHXH, Viện hàn lâm KHXH VN) Ngày 3 tháng 2 năm 1997, Bộ Giáo dục và Đào tạo ra THÔNG TƯ số 01/GD – ĐT HƯỚNG DẪN VIỆC DẠY HỌC TIẾNG NÓI VÀ CHỮ VIẾT DÂN TỘC THIỂU SỐ. Trong những nguyên tắc chung, có quy định “tiếng dân tộc được giảng dạy như một môn học, bình đẳng với các môn học khác trong nhà trường” và tiếng Thái được xác định là một trong những ngôn ngữ được triển khai trước mắt. Điện Biên có Quyết định 895 QĐ-UBND ngày 08/9/2011 về việc phê chuẩn Đề án dạy tiếng Thái, tiếng Mông cho học sinh Tiểu học và THCS giai đoạn 2010-2015, định hướng đến 2020. Năm sau, tỉnh này ra Quyết định số 969 QĐ-UBND ngày 25 10 2012 phê chuẩn Bộ chữ Thái sử dụng trong dạy chữ dân tộc và ngày 12/3/2014 có Quyết định 1302 ĐSGDĐT về việc thành lập Hội đồng chỉnh sửa tài liệu dạy tiếng Thái tập 1, 2, 3 cho học sinh Tiểu học. Nhận đọc Kế hoạch làm việc của Hội đồng này thì thấy việc biên soạn và duyệt nội dung phần tiếng Việt (2 và 3) lại được xếp đặt trước phần tiếng Thái (4 và 5). Dù tiếng Việt đã được Hiến pháp 1992 (sửa chữa 2013) xác định là ”ngôn ngữ quốc gia” thì cũng không thể dùng làm ngôn ngữ xuất phát (khi biên soạn hoặc chỉnh lí), vì đây là SGK dạy tiếng Thái thì phải xuất phát từ tiếng Thái (làm trước) mới đúng. Cách làm của Điện Biên là dịch từ Việt ra tiếng Thái và bằng chữ Thái cổ nên chắc chắn khó mà thể hiện được những cái đặc thù của ngôn ngữ và văn hóa Thái! Vốn là sinh viên sư phạm, nếu nhìn từ góc độ của Lí luận dạy tiếng và Ngôn ngữ học đối chiếu mà thì nội dung ở đây dạy-học tiếng mẹ đẻ là chủ yếu (dạy tiếng Thái cho người Thái). Như thế, mọi ngữ liệu đều phải xuất phát từ tiếng Thái và xã hội Thái theo Khung chương trình và 4 chủ để đã chọn là hợp lí) và đương nhiên nội dung không được trái với tư tưởng hướng về một nước Việt Nam thống nhất đa dân tộc. Như thế, người biên soạn hay chỉnh lí không chỉ biết mà cần thành thạo ngôn ngữ