tailieunhanh - Phê bình sinh thái - khuynh hướng nghiên cứu văn học mang tính cách tân

Bài viết nhằm làm sáng tỏ một số cách tân bản chất của phê bình sinh thái trên phương diện tư tưởng nòng cốt, sứ mệnh, nguyên tắc thẩm mỹ, đối tượng, phạm vi nghiên cứu; bên cạnh đó cũng lưu tâm đến hạn chế, khó khăn trong việc mở rộng, phát triển của khuynh hướng nghiên cứu này. | Science & Technology Development, Vol 15, 2012 PHÊ BÌNH SINH THÁI - KHUYNH HƯỚNG NGHIÊN CỨU VĂN HỌC MANG TÍNH CÁCH TÂN ðỗ Văn Hiểu ðại học Sư phạm Hà Nội TÓM TẮT: Trước tình trạng môi trường toàn cầu ñang ngày một xấu ñi, giữa thập niên 90 của thế kỉ 20 Phê bình sinh thái ñã ra ñời với sứ mệnh cao cả là phân tích chỉ ra căn nguyên văn hóa tư tưởng dẫn ñến nguy cơ sinh thái, nghiên cứu quan hệ giữa con người và môi trường tự nhiên. Với tư tưởng nòng cốt mới, nguyên tắc mỹ học riêng và ñối tượng nghiên cứu riêng, Phê bình sinh thái thực sự trở thành một khuynh hướng nghiên cứu văn học mới mẻ, thúc ñẩy mạnh mẽ xu hướng gắn văn chương với vấn ñề nhức nhối của toàn cầu. Từ khóa: Phê bình sinh thái, Lý thuyết văn học phương Tây, Phê bình văn học ñương ñại. 1. DẪN LUẬN Manh nha vào những năm 70 của thế kỉ 20, ñến giữa thập niên 90, Phê bình sinh thái ñã thực sự trở thành một khuynh hướng nghiên cứu văn học ở Mỹ và lan ra nhiều nước khác trên thế giới. Ở Việt Nam, một ñiều lạ lùng là sau ñổi mới, giới nghiên cứu văn học khá cởi mở trong việc tiếp thu, giới thiệu các lí thuyết văn học phương Tây hiện ñương ñại, nhưng lại những ñặc ñiểm riêng khiến cho sự phát triển, mở rộng nó gặp không ít trở ngại. Trong bài viết này, người viết sẽ làm sáng tỏ một số cách tân bản chất của phê bình sinh thái trên phương diện tư tưởng nòng cốt, sứ mệnh, nguyên tắc thẩm mỹ, ñối tượng, phạm vi nghiên cứu; bên cạnh ñó cũng lưu tâm ñến hạn chế, khó khăn trong việc mở rộng, phát triển của khuynh hướng nghiên cứu này. rất thận trọng ñối với Phê bình sinh thái. Ngay 2. CÁCH TÂN VỀ TƯ TƯỞNG NÒNG cả các lí thuyết mới mẻ như Chủ nghĩa lịch sử CỐT mới, Chủ nghĩa duy vật văn hóa hay lí thuyết tương ñối nhạy cảm như Diễn ngôn quyền lực của Foucault cũng ñã ñược nhắc ñến ở Việt Nam, nhưng riêng Phê bình sinh thái lại vắng bóng. Dẫn ñến hiện tượng trên, có lẽ, một phần rất lớn bắt nguồn từ chính sự mới mẻ một cách ñặc thù của khuynh hướng nghiên cứu này. Thông thường, cách tân rất dễ thu hút