tailieunhanh - Bước đầu nghiên cứu phân lập Xanthon từ vỏ cây Bứa Delpy

Bài viết là kết quả bước đầu phân lập các hợp chất Xanthon từ cao chiết eter dầu hỏa của vỏ cây Bứa Garcinia delpyana Pierre thu hái ở đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang. | TAN TRAO UNIVERSITY JOURNAL OF SCIENCE BƯỚC ĐẦU NGHIÊN CỨU PHÂN LẬP XANTHON TỪ VỎ CÂY BỨA DELPY (GARCINIA DELPYANA PIERRE) Initial research isolating Xanthone of the brark of Garcinia delpyana Pierre Ngày nhận bài: 03/01/2017; ngày phản biện: 22/2/2017; ngày duyệt đăng: 22/3/2017 Ngũ Trường Nhân, Nguyễn Thị Phương Thùy* TÓM TẮT Bài viết là kết quả bước đầu phân lập các hợp chất Xanthon từ cao chiết eter dầu hỏa của vỏ cây Bứa Garcinia delpyana Pierre thu hái ở đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang. Bằng phương pháp SKC kết hợp với SKBM trên silica gel, RP-18 và Sephadex LH-20 trên hệ dung môi eter dầu hỏa - aceton thu được 7 phân đoạn. Khảo sát, nghiên cứu phân đoạn 4, sử dụng các phương pháp phổ nghiệm hiện đại (1H và 13C NMR, HSQC, HMBC và UV), chúng tôi đã phân lập và xác định được cấu trúc của 1 hợp chất có tên là cowanin thuộc nhóm hợp chất Xanthon. Từ khóa: Bứa Delpy (Garcinia delpyana); họ Măng cụt; phân lập; xác định cấu trúc; Xanthon ABSTRACT Study on the chemical constituents of a petroleum ether extract of the bark of Garcinia delpyana collected in Phu Quoc Island, a xanthone was isolated. Their structures was determined on the basis of analysis of spectral evidences, including 1H, 13C-NMR. Keywords: Garcinia delpyana; Guttiferae; xathone; cowanin 1. Mở đầu Bứa Delpy có tên khoa học là Garcinia delpyana Pierre, thuộc họ Măng cụt (còn gọi là họ Bứa, Guttiferae hay Clusiaceae), thuộc loại đại mộc, cao đến 10m, có nhiều mủ màu vàng. Lá có phiến tròn dài thon, chót có mũi, màu sét mặt dưới, gân phụ khít nhau. Hoa đực có từ 58 cánh hoa, tiểu nhụy nhiều trên một đế lồi. Hoa lưỡng tính đơn độc. Quả có mũi dài 5-7 mm, 6-7 buồng và 6-7 hạt, quả bì xốp vàng, hột cong dài cm [1]. Bứa Delpy được dùng để nhuộm màu vàng hơi đỏ cho vải sợi, gỗ dùng để đóng đồ dùng. Trong dân gian người ta dùng vỏ cây trị tiêu chảy [1]. Các nghiên cứu về hóa học của một số loài từ Chi này trên thế giới cho thấy sự hiện diện phong phú các xanthon, benzoquinon, terpen và một số ít các lớp .