tailieunhanh - Nghi lễ vòng đời của người M’nông huyện Đam Rông, tỉnh Lâm Đồng: Truyền thống và biến đổi

Trên cơ sở tìm hiểu biến đổi của nghi lễ vòng đời truyền thống, bài viết chỉ ra nguyên nhân cũng như đề ra một số định hướng giúp bảo tồn phát huy giá trị nghi lễ vòng đời của người M’nông huyện Đam Rông, tỉnh Lâm Đồng. | TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC ĐÀ LẠT Tập 7, Số 4, 2017 492–508 492 NGHI LỄ VÒNG ĐỜI CỦA NGƯỜI M’NÔNG HUYỆN ĐAM RÔNG, TỈNH LÂM ĐỒNG: TRUYỀN THỐNG VÀ BIẾN ĐỔI Võ Thị Thùy Dunga* Khoa Ngữ văn và Văn hóa học, Trường Đại học Đà Lạt, Lâm Đồng, Việt Nam a Lịch sử bài báo Nhận ngày 24 tháng 05 năm 2017 Chỉnh sửa ngày 12 tháng 06 năm 2017 | Chấp nhận đăng ngày 11 tháng 08 năm 2017 Tóm tắt M’nông là dân tộc gốc Tây Nguyên có bản sắc văn hóa độc đáo. Với người M’nông ở Đam Rông, nghi lễ vòng đời chiếm vai trò quan trọng trong đời sống mỗi cá nhân và cả cộng đồng. Hiện nay, dưới tác động của nhiều yếu tố như kinh tế, xã hội, tôn giáo, nghi lễ vòng đời của tộc người đã và đang có nhiều biến đổi. Trên cơ sở tìm hiểu biến đổi của nghi lễ vòng đời truyền thống, người viết chỉ ra nguyên nhân cũng như đề ra một số định hướng giúp bảo tồn phát huy giá trị nghi lễ vòng đời của người M’nông huyện Đam Rông, tỉnh Lâm Đồng. Từ khóa: Đam Rông; M’nông; Nghi lễ vòng đời; Truyền thống. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Người M’nông là một trong các dân tộc thiểu số sinh sống lâu đời ở Tây Nguyên có bản sắc văn hóa độc đáo. Trải qua quá trình lịch sử, cư dân M’nông đã khẳng định vai trò trong quá trình phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của các địa phương trên Tây Nguyên nói chung và Lâm Đồng nói riêng. Ở Lâm Đồng, người M’nông có trên 9099 người sinh sống tại các huyện Đam Rông, Di Linh, Lạc Dương (Ban chỉ đạo Tổng điều tra dân số và nhà ở Trung ương, 2010). Tuy nhiên, tập trung nhất là ở huyện Đam Rông với đại đa số người M’nông thuộc nhóm M’nông Chil. Đam Rông là huyện vùng sâu của tỉnh được thành lập năm 2004 với dân số 39714 người. Hiện nay, Đam Rông có 8 xã và 56 thôn, trong đó có tới 38 thôn thuộc diện thôn đặc biệt khó khăn. Dù vậy, đây là vùng đất thu hút cư dân các dân tộc như Tày, Nùng, H’Mông, nhiều vùng trong cả nước đến sinh cơ lập nghiệp. Tại Đam Rông, người M’nông có 8407 người, chiếm hơn 22% dân số của huyện (Ủy ban Nhân dân huyện Đam Rông, 2015), là tộc người thiểu số có số dân