tailieunhanh - Thoái hóa đất và quá trình hoang mạc hóa ở vùng Nam Trung Bộ

Sự suy thoái đất và sa mạc hóa bị ảnh hưởng do mất cân bằng sinh thái do các quá trình tự nhiên và các hoạt động kinh tế xã hội trong điều kiện khô cằn, bán khô cằn và khô hạn khu vực. Theo tổng hợp địa lý, suy thoái đất là nguyên nhân chính dẫn đến sa mạc hóa. | T¹p chÝ C¸c khoa häc vÒ tr¸i ®Êt 32(1), 79-86 3-2010 THO¸I HO¸ §ÊT Vµ QU¸ TR×NH HOANG M¹C HO¸ ë VïNG NAM TRUNG Bé NGUYÔN §×NH Kú, NGUYÔN LËP D¢N, NGUYÔN M¹NH Hµ I. §ÆT VÊN §Ò Trong C«ng −íc chèng sa m¹c hãa cña Liªn hîp quèc (UNCCD) ký th¸ng 6 n¨m 1992 t¹i héi nghÞ th−îng ®Ønh Rio de Janero ®· kh¼ng ®Þnh "sa m¹c hãa - lµ sù suy tho¸i ®Êt ®ai t¹i c¸c vïng kh« h¹n, b¸n kh« h¹n, b¸n Èm kh« h¹n, h×nh thµnh do c¸c yÕu tè kh¸c nhau bao gåm sù biÕn ®æi khÝ hËu vµ c¸c ho¹t ®éng cña con ng−êi. Suy tho¸i ®Êt lµ sù suy gi¶m hoÆc mÊt n¨ng suÊt sinh häc vµ kinh tÕ cña ®Êt trång trät sö dông n−íc m−a, ®Êt trång trät sö dông thñy lîi, hoÆc b·i ch¨n th¶ gia sóc, ®ång cá, rõng vµ ®Êt rõng." {7}. Nh− vËy tho¸i hãa ®Êt vµ hoang m¹c hãa cã quan hÖ nh©n qu¶ kh¨ng khÝt trong tù nhiªn, thÓ hiÖn ë sù chuyÓn hãa tõ ®Êt nguyªn sinh - ®Êt tho¸i hãa - ®Êt hoang m¹c hãa. Ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng thùc hiÖn c«ng −íc hoang m¹c hãa cña Thñ t−íng ChÝnh phñ ViÖt Nam còng kh¼ng ®Þnh : ë ViÖt Nam, chèng sa m¹c hãa lµ ng¨n chÆn, h¹n chÕ qu¸ tr×nh tho¸i hãa ®Êt ë vïng b¸n kh« h¹n, kh« h¹n. Vïng Nam Trung bé ®−îc coi lµ vïng träng ®iÓm phßng chèng hoang m¹c hãa {7}. §iÒu kiÖn ph¸t sinh ®Êt vïng Nam Trung Bé (tõ §µ N½ng ®Õn B×nh ThuËn) thuéc nhiÖt ®íi giã mïa, cã mïa kh« kh¸ dµi (6-9 th¸ng). Vïng Ninh ThuËn - B×nh ThuËn cã mïa kh« dµi 8 - 9 th¸ng, t−¬ng øng víi cïng b¸n kh« h¹n. DiÖn tÝch ®Êt cña vïng trªn km2. CÊu tróc líp phñ thæ nh−ìng ®a d¹ng phøc t¹p víi 10 nhãm, 20 lo¹i vµ trªn ha nói ®¸, trªn ha cån c¸t vµ b·i c¸t. Qu¸ tr×nh tho¸i hãa ®Êt ë vïng Nam Trung Bé còng ®a d¹ng, phøc t¹p vµ víi c−êng ®é m¹nh mÏ, dÉn ®Õn nhiÒu lo¹i h×nh hoang m¹c hãa kh¸c nhau. Sù thiÖt h¹i do tho¸i hãa ®Êt vµ hoang m¹c hãa trong ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña vïng Nam Trung Bé lµ rÊt lín, cÇn ®−îc nghiªn cøu ®Ó h¹n chÕ, ng¨n chÆn {1}. Trªn quan ®iÓm tæng hîp ®Þa lý ph¸t sinh vµ tho¸i hãa ®Êt dÉn ®Õn hoang m¹c hãa ë vïng Nam Trung Bé, c¸c kÕt qu¶ ®· chøng minh thùc tr¹ng tho¸i hãa ®Êt dÉn ®Õn .