tailieunhanh - Vai trò của Phật giáo đối với tinh thần độc lập tự chủ thời Đinh - Tiền Lê

Bài viết phân tích vai trò của Phật giáo đối với tinh thần độc lập tự chủ thời Đinh - Tiền Lê, thể hiện trên nhiều lĩnh vực như chính trị, văn hóa, xã hội, giáo dục, đặc biệt là thông qua vai trò quan trọng của những vị cao tăng tiêu biểu như Khuông Việt, Pháp Thuận, Vạn Hạnh. | Nghiên cứu Tôn giáo. Số 8 - 2014 88 NGÔ THỊ BÍCH* VAI TRÒ CỦA PHẬT GIÁO ĐỐI VỚI TINH THẦN ĐỘC LẬP TỰ CHỦ THỜI ĐINH - TIỀN LÊ Tóm tắt: Bài viết phân tích vai trò của Phật giáo đối với tinh thần độc lập tự chủ thời Đinh - Tiền Lê, thể hiện trên nhiều lĩnh vực như chính trị, văn hóa, xã hội, giáo dục, đặc biệt là thông qua vai trò quan trọng của những vị cao tăng tiêu biểu như Khuông Việt, Pháp Thuận, Vạn Hạnh. Từ khóa: Phật giáo, tinh thần, độc lập, tự chủ, ý thức, dân tộc, Đinh - Tiền Lê. 1. Đặt vấn đề Trong suốt chiều dài lịch sử, tinh thần độc lập tự chủ hình thành gắn liền với truyền thống dựng nước và giữ nước của nhân dân Việt Nam; là ngọn đuốc soi đường giúp người dân nước Việt vượt qua mọi khó khăn, chiến thắng mọi kẻ thù xâm lược. Thời đại mở đầu cho tinh thần ấy là các triều Đinh - Tiền Lê (968 - 1009). Những yếu tố quan trọng góp phần hình thành tinh thần độc lập tự chủ trong các triều Đinh - Tiền Lê ngoài truyền thống yêu nước, truyền thống văn hóa., còn có sự đóng góp của Phật giáo với tư cách là một thực thể xã hội. Điều này thể hiện rõ qua vai trò quan trọng của các cao tăng như Khuông Việt, Pháp Thuận, Vạn Hạnh trên cương vị là cố vấn chính trị, quân sự, ngoại giao. 2. Phật giáo với ý thức dân tộc thời Đinh và Tiền Lê Trong thế kỷ X, nhà nước độc lập mới được xây dựng đang dần tự củng cố. Trong bối cảnh đó, bạo lực và quân sự là ứng xử trội của các ông vua và bộ máy nhà nước. Song đáng ngạc nhiên là, chính những ông vua từng “đặt vạc dầu giữa sân, nuôi hổ báo trong cũi” để trấn áp mọi chống đối, lại ủng hộ Phật giáo. Phật giáo khi ấy đã lan rộng hầu như khắp mọi miền của cả nước. Một lớp cao tăng người Việt là trí thức đương thời đã xuất hiện. Lực lượng Phật giáo thực sự tham gia vào cuộc * ThS., nghiên cứu sinh, Khoa Tôn giáo học, Học viện Khoa học xã hội, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam. Ngô Thị Bích. Vai trò của Phật giáo 89 vận động giải phóng dân tộc, đứng vào hàng ngũ nhân dân chống áp bức, giành lại nền độc lập cho đất nước1. Sự