tailieunhanh - Tập tục sinh đẻ của người Thái ở miền Tây hai tỉnh Thanh Hóa và Nghệ An

Đối với các nhóm Thái, sự ra đời của mỗi đứa trẻ không chỉ là biểu hiện hạnh phúc của lứa đôi, sự kiện trọng đại của mỗi gia đình, mà còn là niềm vui của cả dòng họ. Bài viết làm rõ tập tục sinh đẻ với những nét văn hóa đặc thù mang bản sắc vùng miền của người Thái nơi đây. | Tập tục sinh đẻ của người Thái ở miền Tây hai tỉnh Thanh Hóa và Nghệ An(*) Lê Duy Đại(**) Tóm tắt: Người Thái ở Việt Nam phân thành 2 ngành là Thái Đen (Tay Đăm) và Thái Trắng (Tay Đón hoặc Tay Khao), nhưng ở miền Tây Thanh - Nghệ, họ dùng tên tự gọi theo nhóm địa phương như Tày Thanh, Tày Đèng, Tày Mường Đối với các nhóm Thái, sự ra đời của mỗi đứa trẻ không chỉ là biểu hiện hạnh phúc của lứa đôi, sự kiện trọng đại của mỗi gia đình, mà còn là niềm vui của cả dòng họ. Bài viết làm rõ tập tục sinh đẻ với những nét văn hóa đặc thù mang bản sắc vùng miền của người Thái nơi đây. Từ khóa: Dân tộc Thái, Tày Thanh, Tày Đèng, Tày Nhại, Tày Dọ, Tập tục sinh đẻ 1. Người Thái nói các thứ tiếng thuộc nhóm ngôn ngữ gốc Thái của ngữ hệ Thái - Kadai. Trong nhóm này, ngoài việc sử dụng tiếng Thái của người Thái (Thailand), tiếng Lào của người Lào, tiếng Shan (Myanmar), tiếng Choang (miền Nam Trung Quốc), họ còn sử dụng ngôn ngữ của 8 dân tộc thiểu số gồm Bố Y, Giáy, Lào, Lự, Nùng, Sán Chay, Tày và Thái ở Việt Nam.(*)(**) Tại Việt Nam, năm 2009, người Thái có người, chiếm 1,81% dân số cả nước, cư trú suốt từ miền Tây Bắc, qua Hòa Bình cho đến tận miền Tây hai tỉnh Thanh Hóa và Nghệ An, trong đó Nghệ An có người (chiếm 10,13% dân số của tỉnh), Thanh Hóa có người (*) Nghiên cứu này được tài trợ bởi Quỹ NAFOSTED trong đề tài mang mã số IV . (**) TS., Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam; Email: daileduyvme@ (chiếm 6,63% dân số của tỉnh) (Xem: Ban chỉ đạo Tổng điều tra Dân số và Nhà ở Trung ương, 2010: 134-161). Người Thái tự gọi mình là Phủ Tay hay Côn Tay đều có nghĩa là người. Có 2 ngành là Tay Đăm (Thái Đen) và Tay Khao hoặc Tay Đón (Thái Trắng). Ngành Thái Đen và Thái Trắng ở Việt Nam cư trú rải rác ở các địa phương, phần lớn ở các tỉnh phía Bắc (Yên Bái, Lào Cai, Sơn La, Điện Biên, Hòa Bình). Ở miền Tây 2 tỉnh Thanh Hóa và Nghệ An, bộ phận người Thái thuộc ngành Thái Đen có tên gọi Tày Thanh, Tày Đèng thuộc nhóm Tày Nhại; còn bộ phận .