tailieunhanh - Loại hình tác giả nhà Nho hành đạo trong văn học trung đại Việt Nam

Bài viết nhận diện về loại hình tác giả nhà Nho hành đạo – những tác giả chịu ảnh hưởng hệ tư tưởng Nho giáo trong việc lập thân, lập chí trong xã hội Việt Nam trong khoảng từ cuối thế kỷ XIII-XIX. Việc nhận diện loại hình tác giả này được tiếp cận từ các góc độ: tiếp thu tư tưởng “tu thân”, “lập chí” của Nho giáo, những ngả đường hành đạo và cảm hứng tư tưởng chủ đạo trong sáng tác thơ văn. | 28 CHUYÊN MỤC VĂN HỌC - NGÔN NGỮ HỌC - NGHIÊN CỨU VĂN HÓA - NGHỆ THUẬT LOẠI HÌNH TÁC GIẢ NHÀ NHO HÀNH ĐẠO TRONG VĂN HỌC TRUNG ĐẠI VIỆT NAM LÊ VĂN TẤN Bài viết nhận diện về loại hình tác giả nhà Nho hành đạo – những tác giả chịu ảnh hưởng hệ tư tưởng Nho giáo trong việc lập thân, lập chí trong xã hội Việt Nam trong khoảng từ cuối thế kỷ XIII-XIX. Việc nhận diện loại hình tác giả này được tiếp cận từ các góc độ: tiếp thu tư tưởng “tu thân”, “lập chí” của Nho giáo, những ngả đường hành đạo và cảm hứng tư tưởng chủ đạo trong sáng tác thơ văn. 1. GIỚI THUYẾT Loại hình tác giả nhà Nho hành đạo là những tác giả chịu ảnh hưởng hệ tư tưởng Nho giáo trong việc lựa chọn con đường hành đạo - nhập thế. Họ lựa chọn và kiên định con đường khoa cử với khát vọng kinh bang tế thế, mang tài năng và tâm huyết cống hiến, phục vụ triều đại, đất nước. Trong thời bình hay thời loạn thì bản thân họ hầu như không hề nao núng về lý tưởng tu thân, lập chí của mình, dù ở mỗi cá nhân cách thể hiện có khác nhau. Hình thành vào khoảng cuối thế kỷ XIII, đội ngũ tác giả nhà Nho hành đạo Lê Văn Tấn. Tiến sĩ. Học viện Khoa học xã hội, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam. nhanh chóng đóng vai trò quan trọng đối với nền văn học từ đó cho đến hết thế kỷ XIX. Trong số này có thể kể tới những tên tuổi tiêu biểu như: Phạm Sư Mạnh, Phạm Nhữ Dực, Nguyễn Phi Khanh, Nguyễn Trãi, Phùng Khắc Khoan, Ninh Tốn, Ngô Thì Nhậm, Đoàn Nguyễn Tuấn, Nguyễn Đăng Đạo, Phan Huy Ích, Lê Quang Định, Trịnh Hoài Đức, Nguyễn Hành, Nguyễn Đình Chiểu, Nguyễn Xuân Ôn, Nguyễn Thông, Nguyễn Quang Bích 2. TỪ VIỆC TIẾP THU TƯ TƯỞNG “TU THÂN”, “LẬP CHÍ” CỦA NHO GIÁO Tu thân là một khái niệm trọng yếu trong hệ thống tư tưởng Nho giáo, đó là phương pháp tự phản tỉnh nội tâm và sửa mình theo một chuẩn mực đạo LÊ VĂN TẤN – LOẠI HÌNH TÁC GIẢ NHÀ NHO HÀNH ĐẠO đức sẵn có. Tu thân là dùng lý tính kiểm soát, lắng nghe lòng mình mong muốn, nhưng lại phải giữ vững đạo trung thứ, để những gì mình mong muốn không trái với những lễ .