tailieunhanh - Diễn giải về mối tương quan của Tâm lý học với nghiên cứu văn học

Baì viết Diễn giải về mối tương quan của Tâm lý học với nghiên cứu văn học trình bày: Mối tương quan của tâm lý học với nghiên cứu văn học là mối tương quan tỷ lệ thuận. Cùng với sự phát triển nhanh chóng của khoa văn học hơn một thế kỷ qua, tâm lý học văn học cũng đã có những chuyển biến kịp thời để đáp ứng việc tiếp cận đối tượng nghiên cứu của khoa văn học,. . | DIỄN GIẢI VỀ MỐI TƯƠNG QUAN CỦA TÂM LÝ HỌC VỚI NGHIÊN CỨU VĂN HỌC NGUYỄN MẠNH TIẾN Viện Văn học Tóm tắt: Mối tương quan của tâm lý học với nghiên cứu văn học là mối tương quan tỷ lệ thuận. Cùng với sự phát triển nhanh chóng của khoa văn học hơn một thế kỷ qua, tâm lý học văn học cũng đã có những chuyển biến kịp thời để đáp ứng việc tiếp cận đối tượng nghiên cứu của khoa văn học. Bác bỏ quan niệm tâm lý học đã trở nên tụt hậu sau khi đã hoàn thành “sứ mạng” nghiên cứu tâm lý sáng tạo tiền hiện đại. Tâm lý học với những thành tựu của ngữ học phân tâm đã đáp ứng nhu cầu nghiên cứu văn học từ chính văn bản. Và trong thời hậu hiện đại, khi tiếp nhận trở nên vấn đề số một của nghiên cứu văn học, một lần nữa tâm lý học lại đảm nhận vai trò dẫn đạo trong nghiên cứu tâm lý tiếp nhận. 1. Tiếp cận trực tiếp từ tâm lý học để nghiên cứu văn học, hay nói cho thật chính xác là từ mỹ học đặt cơ sở ở tâm lý học để thông hiểu khoa học văn học. Một đường hướng làm việc mà nếu nhìn từ tư duy lý luận văn học hiện đại và hậu hiện đại thì đã rơi vào thế nhìn văn học theo lối cổ điển (với mô hình phản ánh), và do đó là đầy hạn chế mà quan niệm hiện đại về văn học (bắt đầu từ các nhà hình thức Nga đặt mối quan tâm vào văn bản) đã cảnh báo và phân tích rất cụ thể về nguy cơ làm tụt hậu văn học, vì nền mỹ học xuất phát từ tâm lý học thì tất yếu bỏ quên các phẩm tính nội tại của văn học. Do đó, đúng như N. Lajos nhận định: Jakovson phê phán lối nghiên cứu văn học (truyền thống) với phương pháp tiếp cận văn học như là những tài liệu tâm lý học, triết học. Tynianov thì gọi lối nghiên cứu văn học như vậy là “số phận thuộc địa” do khoa văn học đã đánh mất đi tính độc lập của chính nó [3, tr. 27]. Hiểu theo cách khác như quan niệm của Wellek và Warren thì việc khảo sát văn học từ tâm lý học là lối nghiên cứu văn học đến từ bên ngoài, do đó chỉ có thể tiếp xúc được với cấu trúc bề nổi mà đánh mất cấu trúc ngầm ẩn, cấu trúc bề sâu của hữu thể văn học. Đây là vấn đề nhận thức luận mang tính nền tảng