tailieunhanh - Mô hình hóa dòng chảy và chất lượng nước mặt của hệ thống sông 3S (Sê Kông, Sê San và Sêrêpôk)

Nghiên cứu này được thực hiện nhằm mô phỏng dòng chảy và chất lượng nước của hệ thống sông 3S (Sê Kông, Sê San, Sêrêpôk) bằng mô hình SWAT (Soil and Water Assessment Tool - Công cụ đánh giá đất và nước). Lưu vực với loại hình sử dụng đất chính là lâm nghiệp và nông nghiệp, do đó nitrogen tổng và photphorus tổng là hai thông số được sử dụng đánh giá chất lượng nước. | TAÏP CHÍ PHAÙT TRIEÅN KH&CN, TAÄP 19, SOÁ T2- 2016 Mô hình hóa dòng chảy và chất lượng nước mặt của hệ thống sông 3S (Sê Kông, Sê San và Sêrêpôk) Nguyễn Thị Thùy Trang Đào Nguyên Khôi Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQG-HCM (Bài nhận ngày 29 tháng 07 năm 2015, nhận đăng ngày 14 tháng 04 năm 2016) TÓM TẮT Nghiên cứu này được thực hiện nhằm mô phỏng dòng chảy và chất lượng nước của hệ thống sông 3S (Sê Kông, Sê San, Sêrêpôk) bằng mô hình SWAT (Soil and Water Assessment Tool - Công cụ đánh giá đất và nước). Lưu vực với loại hình sử dụng đất chính là lâm nghiệp và nông nghiệp, do đó nitrogen tổng và photphorus tổng là hai thông số được sử dụng đánh giá chất lượng nước. Mô hình được hiệu chỉnh bằng phương pháp SUFI-2 tích hợp trong mô hình SWAT-CUP. Hiệu quả mô phỏng được đánh giá bằng các chỉ số R2, NSE và PBIAS. Kết quả cho thấy mô hình SWAT mô phỏng khá tốt dòng chảy và chất lượng nước cho khu vực nghiên cứu. Điều này được thể hiện bằng các giá trị R2 và NSE lớn hơn 0,5 trừ trạm Attapeu và Kontum; PBIAS nhỏ hơn 10 % đối với dòng chảy và 35 % đối với chất lượng nước. Mô hình hiệu chỉnh tốt này có thể được áp dụng trong dự báo dòng chảy và chất lượng nước của lưu vực 3S trong tương lai, và là công cụ hỗ trợ cho công tác quản lý tài nguyên nước lưu vực sông hiệu quả hơn. Từ khóa: lưu vực 3S, chất lượng nước, dòng chảy, SWAT, SWAT-CUP MỞ ĐẦU Hệ thống sông 3S (Sê Kông, Sê San, Sêrêpôk) là nhánh sông lớn nhất của hệ thống Hạ lưu sông Mê Kông, nằm trên ba quốc gia Việt Nam, Lào và Campuchia. 3S đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế xã hội của vùng 3S. Hơn thế nữa, dòng chảy và chất lượng nước từ lưu vực 3S cũng ảnh hưởng các sự phát triển các vùng hạ lưu chẳng hạn như đồng bằng sông Cửu Long – vựa lúa lớn nhất của Việt Nam. Trên thực tế, chất lượng nước sông ở lưu vực 3S đang suy giảm (IUCN, 2014). photphorus (P) và nitrogen (N) phát thải từ hoạt động sản xuất nông nghiệp là nguyên nhân chính gây ra hiện tượng phú dưỡng hóa, giảm DO trong nước và ảnh