tailieunhanh - Giáo trình Hóa học dầu mỏ và khí (in lần thứ 7 có sửa chữa, bổ sung): Phần 2

Phần 2 giáo trình "Hóa học dầu mỏ và khí" cung cấp cho người học các kiến thức: Quá trình Izome hóa, quá trình polyme hóa, quá trình alkyl hóa, quá trình thơm hóa các alcan và olefin nhẹ, làm sạch các sản phẩm dầu mỏ,. nội dung chi tiết. | Chương VII ou Á TRÌNH IZOME HOÁ VII. 1. KHÁI NIỆM Izome hoá là quá trình nhằm biến đổi các hydrocacbon mạch thảng thành mạch nhánh. Quá trình này thường áp dụng đế nâng cao trị số octan của xăng. Mặt khác cũng là phương pháp đê tạo ra các cấu tử cao octan pha vào xãng nhàm nâng cao chất lượng. Đặc biệt phản ứng có ý nghĩa quan trọng trong lọc dẩu là izome hoá n-buian thành zớ-buten là cấu tử ban đầu để tổng hợp MTBE làm phụ gìa nâng cao trị số octan cùa xăng. Đây là phản ứng vừa izome hoá vừa dehydro hoá. CHj CH2 C-CHj CH3OH ứ c CHj-q-O-CH ĩ I CH3 CH 3 Ngoài ra izome hoá còn bao gồm phản ứng biến đổí vị trí nhóm thế trong vòng benzen. . xức TÁC QUÁ TRÌNH IZOME HƠÁ Xúc tác cho quá trình izome hoá thuộc loại xúc tác thúc đẩy phàn ứng tạo thành ion cacboni tức là các xực tác có tính axit. Có thể chia thành 3 nhóm xúc tác sau. . Xúc tác pha lỏng Trước đây người ta dùng xúc tác axtt Lewis như AICI3 được hoạt hoá bằng HCI. Gần đây người ta dùng xúc tác trốn cơ sờ AlBr3 và hỗn hợp AICI3 SbCI3 ưu điểm của xúc tác mới này là có hoạt lính cao ở nhiẹt độ 93 c đã hầu như chuyển hoá hoàn toàn các parafin c5 4- Cộ thành jzo-parafin. Nhược điổm của xúc lác này là mau mất hoạt tính độ chọn lọc thấp và dẽ tự phân huỳ. Độ axit mạnh cùa xúc tác dẻ gây ăn mòn thiết bị. Ngoài ra còn có thể dùng một sớ xúc tác axit sau đây H3PO4 ở 26 4 135 C C6H5SO3H ờ 76 c để izome hoá buten-l vào buten-2 - 156 HjPOVchat mang là đất nung ớ 325 4 360 C để izome hoá 7-alken vào zơ-alken. . Xúc tác axit rán BeO biến đổi xyclohexen thành metylxyclopenlen Ở45O C. Cr2O2 biến đổi hexadien-l 5 thành hexadien-2 4 ở 225 4 250 C. ThO2 izome hoá olefin ờ 398 4 440 C. TiC 2 biố n đổi heptylen thành lĩietylxyclohexen ờ 450 C. AI2O3 - Cr2O AI7O3 - Fe2O3 AI7O3 - Co AI2O3 - MnO3 tất cả đều có tỷ lệ theo trọng lượng là 4 1 izome hoá metylbutylen ở 294 4 37O C. AI2O3 - Mo2C 3 biến đổi rt-pentan thành ízớ-pentan ở 460 C Cr2O3 - Fe2O3 chuyển vị nối đôi. nối ba trong hợp chất không no ở 220 4 300 C mà .