tailieunhanh - Các hợp chất dễ bay hơi từ lá và rễ loài sa nhân ké (amomum xanthioides wall. ex baker) ở vườn quốc gia Pù Mát, Nghệ An

Bài báo này cung cấp thêm những dẫn liệu về tinh dầu của loài này ở các vùng sinh thái khác nhau của Việt Nam, góp phần định hướng và khai thác nguồn tài nguyên. | HỘI NGHỊ KHOA HỌC TOÀN QUỐC VỀ SINH THÁI VÀ TÀI NGUYÊN SINH VẬT LẦN THỨ 6 CÁC HỢP CHẤT DỄ BAY HƠI TỪ LÁ VÀ RỄ LOÀI SA NHÂN KÉ (Amomum xanthioides Wall. ex Baker) Ở VƢỜN QUỐC GIA PÙ MÁT, NGHỆ AN ĐỖ NGỌC ĐÀI Trường Đại học Kinh tế Nghệ An LÊ THỊ HƢƠNG, LÊ THỊ MỸ CHÂU, ĐOÀN MẠNH DŨNG, MAI VĂN CHUNG Trường Đại học Vinh Chi Sa nhân (Amomum) thuộc họ Gừng (Zingiberaceae) là 1 chi lớn có khoảng 150 loài, phân bố ở vùng nhiệt đới châu Á, châu Úc và các đảo trên Thái Bình Dương [2]. Việt Nam có khoảng 21 loài, các loài trong chi này phát triển tốt ở dưới tán rừng và ẩm [2],[6]. Sa nhân ké (Amomum xanthioides Wall. ex Baker) cao khoảng 1-3 m. Hoa đính thành chùm ở gốc, mỗi gốc 3-6 chùm hoa nhỏ, mỗi chùm 4-8 hoa. Quả hình cầu có gai, màu xanh, khi chín màu vàng, sống chủ yếu dưới tán rừng, ven suối, ưa ẩm. Loài này được trồng hay mọc hoang ở miền Bắc và miền Trung Việt Nam. Còn có ở Ấn Độ, Trung Quốc, Mianma, Thái Lan, Lào và Campuchia [2], [9]. Quả và hạt dùng làm thuốc, làm gia vị và chế biến rượu mùi [2], [10]. Nghiên cứu về tinh dầu loài này trên thế giới và Việt Nam có một số công trình công bố về hạt, quả, lá, rễ [5], [7], [11], [12], [15], [16]. Bài báo này cung cấp thêm những dẫn liệu về tinh dầu của loài này ở các vùng sinh thái khác nhau của Việt Nam, góp phần định hướng và khai thác nguồn tài nguyên. I. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Lá, thân và rễ của loài Sa nhân ké (Amomum xanthioides Wall. ex Baker) được thu hái ở Vườn Quốc gia (VQG) Pù Mát vào tháng 5 năm 2014 với số hiệu mẫu là LTH 442. Tiêu bản của loài này được lưu trữ ở Bộ môn Thực vật, Khoa Sinh học, Trường Đại học Vinh. Lá, thân, rễ và quả tươi (0,5 kg) được cắt nhỏ và chưng cất bằng phương pháp lôi cuốn hơi nước, trong thời gian 3 giờ ở áp suất thường theo tiêu chuẩn Dược điển Việt Nam II (Bộ Y tế 1997). Hoà tan 1,5 mg tinh dầu đã được làm khô bằng Na2SO4 trong 1ml hexan tinh khiết loại dùng cho sắc ký và phân tích phổ. Sắc ký khí (GC): Được thực hiện trên máy Agilent Technologies HP 6890N Plus gắn .