tailieunhanh - Thành phần hóa học trong tinh dầu từ thân của loài sa nhân giác thu tại vườn quốc gia Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc

Bài viết này là công trình đầu tiên công bố về thành phần tinh dầu của loài Sa nhân giác (S. tonkinense) ở Việt Nam và trên thế giới. Chi Sa nhân giác trên thế giới mới chỉ ghi nhận có hai loài là Siliquamomum tonkinense Baill. và Siliquamomum oreodoxa . Ly & Škorničk., trong đó loài S. oreodoxa mới được Ly et al. (2010) phát hiện tại vườn quốc gia Bidoup Núi Bà. | TAP CHI SINH HOC 2014, 36(3): 336-339 Thành phần hóa họcDOI: trong tinh dầu loài sa nhân giác THÀNH PHẦN HÓA HỌC TRONG TINH DẦU TỪ THÂN CỦA LOÀI SA NHÂN GIÁC (Siliquamomum tonkinense Baill.) THU TẠI VƯỜN QUỐC GIA TAM ĐẢO, TỈNH VĨNH PHÚC Bùi Văn Thanh1*, Nguyễn Quốc Bình2 1 Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật, Viện Hàn Lâm KH & CN Việt Nam, *thanhbv2001@ 2 Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam, Viện Hàn Lâm KH & CN Việt Nam TÓM TẮT: Chi Sa nhân giác (Siliquamomum Baill.) trên thế giới mới chỉ ghi nhận có hai loài là Siliquamomum tonkinense Baill. và Siliquamomum oreodoxa . Ly & Škorničk. Loài Sa nhân giác (Siliquamomum tonkinense Baill.) thường được nấu nước uống hằng ngày để chữa đau dạ dày, xuất huyết dạ dày hoặc làm thuốc tắm cho phụ nữ sau sinh hay ngâm rượu xoa bóp chữa bầm giập. Thân loài Sa nhân giác (S. tonkinense) thu ở vườn quốc gia Tam Đảo (tỉnh Vĩnh Phúc) chứa 0,37% tinh dầu (hàm lượng khô tuyệt đối). Bằng phương pháp sắc ký khí - khối phổ (GC/MS) đã tách và xác định được 42 hợp chất từ tinh dầu trong thân của loài Sa nhân giác, chiếm 96,18% tổng hàm lượng tinh dầu. Các thành phần có tỷ lệ lớn trong tinh dầu từ thân loài Sa nhân giác là: 1,8 cineol (chiếm 31,78%), E,E-farnesol (chiếm 10,62%), Myrtenal (chiếm 8,10%), Borneol (chiếm 6,64%), β-pinen (chiếm 5,21%), γ-terpinen (chiếm 4,82%), o-cymen (chiếm 3,89%), 7-epi-α-selinen (chiếm 2,20%), α-terpineol (chiếm 2,14%); có 8 thành phần chiếm từ 1,04 đến 1,88%. Các thành phần còn lại có tỷ lệ dưới 1,0%. Từ khóa: Siliquamomum tonkinense, 1,8-cineole, sa nhân giác, tinh dầu, vườn quốc gia Tam Đảo. MỞ ĐẦU Chi Sa nhân giác (Siliquamomum Baill.) trên thế giới mới chỉ ghi nhận có hai loài là Siliquamomum tonkinense Baill. và Siliquamomum oreodoxa . Ly & Škorničk., trong đó loài S. oreodoxa mới được Ly et al. (2010) [4] phát hiện tại vườn quốc gia BidoupNúi Bà. Theo Nguyễn Tiến Bân và nnk. (2005) [2], loài Sa nhân giác (Siliquamomum tonkinense Baill.) có thân thảo, cao .