tailieunhanh - Hội cổ truyền Việt - Đôi điều nhìn lại

Từ đôi nét nảy sinh lễ hội cổ truyền, bài biết điểm tới một số trò diễn trong hội với nhiều ý nghĩa sâu xa của nó (cả mặt tích cực và tiêu cực đang hiện diện). Những tiêu cực trong hội hiện nay gần như đều xuất phát từ nhận thức thiếu đầy đủ, đòi hỏi phải được giải mã về cả cội nguồn lẫn hành xử để tiến tới một ứng xử văn minh và bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc. | S 2 (55) - 2016 - Di s n v n h‚a phi v t th HỘI CỔ TRUYỀN VIỆT ĐÔI ĐIỀU NHÌN LẠI 65 LÊ TH O* TÓM TẮT Từ đôi nét nảy sinh lễ hội cổ truyền, bài biết điểm tới một số trò diễn trong hội với nhiều ý nghĩa sâu xa của nó (cả mặt tích cực và tiêu cực đang hiện diện). Những tiêu cực trong hội hiện nay gần như đều xuất phát từ nhận thức thiếu đầy đủ, đòi hỏi phải được giải mã về cả cội nguồn lẫn hành xử để tiến tới một ứng xử văn minh và bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc. Từ khóa: hội; lễ hội; nghi thức. ABSTRACT From the roots of traditional festival, the paper mentions some folk games in festivals with their deep meanings in both positive and negative ones. The negative issues of today festivals are mainly come from the lack of knowledge, and need to decode to understand both festival origins and organisations to have civilised behaviours and safeguarding national identity. Key words: Festive; Festival; Ritual. gày xuân đã qua, tiếng trống hội thưa dần, dòng người quay trở về với nhịp sống đời thường. Nhưng, còn đó những mảnh vụn của sự va đập cũ - mới trong hội cổ truyền, khiến chúng ta suy nghĩ và bị thôi thúc phải nhìn lại để nhận thức rõ hơn về một giá trị văn hóa cổ truyền của dân tộc trong bối cảnh xã hội hiện nay. Trong bài viết này1, chúng tôi tạm xác định, hội cổ truyền là những hội truyền thống, lưu truyền từ đời này sang đời khác, ít nhất có trước năm 1945, đã ăn sâu bám rễ vào/ở làng quê vẫn còn được duy trì đến ngày nay. 1. Khi lần theo ký ức dân gian và các hương ước, tục lệ của làng xã Việt Nam còn lưu giữ được, chúng tôi thấy rằng, những sinh hoạt văn hóa cộng đồng mà ngày nay gọi là lễ hội thường được định danh là hội (hội Dâu, hội Phù Đổng, hội Gióng, hội làng La, hội làng Đông Sơn, hội chùa.) hay đám (vào đám, đóng đám, giã đám, hội hè đình đám). Bên cạnh đó là các hoạt động mang tính chất trò (trò Chụt, trò Trám, trò Thủy, trò múa lân.), tục lệ (tục chơi chợ.). Tất cả những tên gọi hội, đám, trò, hay tục lệ. tuy sắc thái, cấp độ khác nhau, .