tailieunhanh - Sử dụng chỉ thị ISSR trong việc đánh giá đa dạng di truyền ở quần thể ba kích tại Quảng Ninh

Trong bài viết này chúng tôi xác định đa dạng di truyền của quần thể ba kích thu tại Quảng Ninh bằng chỉ thị ISSR, từ đó có thể cung cấp những thông tin về nguồn gen của loài cây này, làm cơ sở cho việc chọn và tạo mẫu bảo tồn nguồn gen của cây ba kích. | TAPtrong CHI việc SINH HOC 38(1): 89-95 Sử dụng chỉ thị ISSR đánh giá2016, đa dạng di truyền DOI: SỬ DỤNG CHỈ THỊ ISSR TRONG VIỆC ĐÁNH GIÁ ĐA DẠNG DI TRUYỀN Ở QUẦN THỂ BA KÍCH TẠI QUẢNG NINH Hoàng Đăng Hiếu1, Chu Thị Thu Hà1,2, Phạm Bích Ngọc1, Lâm Đại Nhân1 *, Nguyễn Thị Thúy Hường1, Chu Hoàng Hà1 1 Viện Công nghệ sinh học, Viện Hàn lâm KH & CN Việt Nam, *nhan@ 2 Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 TÓM TẮT: Cây Ba kích (Morinda officinalis F. C. How) là loại cây dược liệu quý có tác dụng trong việc tăng sức đề kháng cơ thể, đặc biệt với tác dụng bổ thận tráng dương tăng cường sinh lí ở nam giới đã khiến cho nhu cầu của con người với loài cây này ngày càng lớn. Do môi trường sống trong tự nhiên ngày càng thu hẹp và sự khai thác quá mức của con người đã ảnh hưởng đến tính đa dạng cây ba kích tự nhiên. Trong nghiên cứu này chúng tôi sử dụng 10 mồi ISSR để đánh giá mức độ đa dạng của 39 mẫu cây ba kích thu tại Quảng Ninh. Kết quả cho thấy, trong 10 mồi nghiên cứu có 6 mồi có thể sử dụng để đánh giá sự đa dạng ở quần thể cây ba kích, trong 46 phân đoạn DNA thu được có 45 phân đoạn đa hình. Cây phân loại được xây dựng bằng phần mềm NTSYS PC dựa trên hệ số tương đồng Jaccard, thuật toán UPGMA cho thấy, 39 mẫu ba kích nghiên cứu được chia thành 2 nhóm lớn với hệ số tương đồng di truyền dao động trong khoảng 0,31 đến 0,88. Hệ số sai khác di truyền quần thể Nei Gst = 0,3281 và hệ số trao đổi gen quần thể (gene flow) Nm= 1,0240. Điều này có thể khẳng định trong quần thể ba kích tự nhiên chúng tôi nghiên cứu có sự đa dạng lớn ở mức độ phân tử. Kết quả này bước đầu tạo cơ sở cho quá trình chọn tạo mẫu cây ba kích. Từ khóa: Ba kích, đa hình, Gst, hệ số tương đồng di truyền, ISSR, trao đổi gen. MỞ ĐẦU Cây Ba kích, Morinda officinalis F. C. How, là một loài cây thảo dược quý, trong tự nhiên loài cây này có nhiều ở các tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam và tỉnh Quảng Tây của Trung Quốc. Củ của cây ba kích được sử dụng rộng rãi như một loại .