tailieunhanh - Bổ sung loài rubia tinctorum L. cho hệ thực vật Việt Nam

Bài báo đã xây dựng khóa phân loại cho hai chi Galium (có 3 loài ở Việt Nam) và Rubia thuộc họ Cà phê (Rubiaceae) ở Việt Nam đồng thời xây dựng khóa phân loại để nhận biết các loài trong chi Rubia ở Việt Nam. Loài R. tinctorum khác biệt với R. cordifolia (đã biết ở Việt Nam) ở chỗ không có cuống lá và thường có từ 4 đến 6 lá mọc vòng thay vì 4 lá mọc vòng và cuống lá từ 4 đến 8 mm như R. cordifolia. | TẠP CHÍ SINH HỌC, 2012, 34(4): 452-454 BỔ SUNG LOÀI RUBIA TINCTORUM L. (HỌ CÀ PHÊ - RUBIACEAE) CHO HỆ THỰC VẬT VIỆT NAM Vũ Anh Tài Viện Địa lý, Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam, TÓM TẮT: Loài Rubia tinctorum L., được xác định là một ghi nhận mới cho hệ thực vật Việt Nam. Mẫu được thu tại vườn quốc gia Hoàng Liên, tỉnh Lào Cai ở độ cao trên 2000m so với mặt nước biển. Loài này có công dụng làm thuốc và được dùng trong công nghệ kỹ thuật nhuộm, màu. Mẫu vật hiện đang được lưu trữ tại phòng mẫu của Bảo tàng thực vật Đại học QGHN và phòng bảo tàng của VQG Hoàng Liên. Do có nhiều đặc điểm giống nhau giữa hai chi Rubia và Galium, bài báo đã xây dựng khóa phân loại cho hai chi Galium (có 3 loài ở Việt Nam) và Rubia thuộc họ Cà phê (Rubiaceae) ở Việt Nam đồng thời xây dựng khóa phân loại để nhận biết các loài trong chi Rubia ở Việt Nam. Loài R. tinctorum khác biệt với R. cordifolia (đã biết ở Việt Nam) ở chỗ không có cuống lá và thường có từ 4 đến 6 lá mọc vòng thay vì 4 lá mọc vòng và cuống lá từ 4 đến 8 mm như R. cordifolia. Từ khóa: Galium, Rubia tinctorum, ghi nhận mới, Fansipan, Hoàng Liên. Thiến thảo nhuộm. MỞ ĐẦU Trong nhiều đợt khảo sát tại vườn quốc gia (VQG) Hoàng Liên, tỉnh Lào Cai và vùng núi Fansipan, chúng tôi thu được một loài thân thảo mang 6 lá mọc vòng. Xác định ban đầu loài này thuộc họ Cà phê (Rubiaceae), gần với chi Galium L. hoặc Rubia L., trước đây, chúng tôi không thu được mẫu vật có đầy đủ hoa hoặc quả của loài này nên không xác định được chính xác. Cho đến tháng 4, năm 2012, trong một đợt khảo sát trên đường lên đỉnh Fansipan, ở độ cao 2300 m so với mặt nước biển, mẫu vật thu được gồm có hoa và ở độ cao 2700 m so với mặt nước biển, chúng tôi đã thu được mẫu có quả của loài này. Kết quả phân tích về hình thái, giải phẫu đã xác định mẫu vật là loài Rubia tinctorum L., tên Việt Nam, tác giả gọi là VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Đối tượng Những mẫu vật thu được trong các đợt điều tra thực địa thuộc chi Galium L., .