tailieunhanh - Khả năng dự báo F0f2 điện ly xích đạo từ Việt Nam và ứng dụng cho truyền sóng vô tuyến HF

Lớp F2 là lớp đặc biệt quan trọng trong truyền sóng HF vì nó có độ dẫn điện cao và tồn tại suốt ngày đêm. Kết quả này là cơ sở cho việc xác định điều kiện truyền sóng vô tuyến HF phục vụ thông tin liên lạc của khu vực miền Nam Việt Nam. | 35(2), 130-136 Tạp chí CÁC KHOA HỌC VỀ TRÁI ĐẤT 6-2013 KHẢ NĂNG DỰ BÁO foF2 ĐIỆN LY XÍCH ĐẠO TỪ VIỆT NAM VÀ ỨNG DỤNG CHO TRUYỀN SÓNG VÔ TUYẾN HF HOÀNG THÁI LAN1, VĨNH HÀO2, DƯƠNG VĂN VINH1, ĐÀO NGỌC HẠNH TÂM1 E-mail: thailan164@ 1 Viện Vật lý Tp. Hồ Chí Minh, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam 2 Viện nghiên cứu và Ứng dụng Công nghệ Nha Trang Ngày nhận bài: 11 - 3 - 2013 1. Mở đầu Dải tần HF (High Frequency) thuộc phổ vô tuyến từ 3 đến 30 MHz hay còn được gọi là vô tuyến sóng ngắn. Do cơ chế lan truyền của sóng HF trong khí quyển của Trái Đất, vô tuyến sóng ngắn được sử dụng cho phát thanh, thông tin liên lạc tầm xa với tàu biển và máy bay; đặc biệt là giúp những khu vực hiểm trở như vùng núi, hải đảo có thể tiếp cận các thông tin khẩn cấp. Năng lượng tần số vô tuyến sóng ngắn có khả năng vươn tới bất kỳ vị trí nào trên Trái Đất vì nó có thể khúc xạ trở lại Trái Đất bởi tầng điện ly. Tầng điện ly được định nghĩa là vùng khí quyển bắt đầu ở độ cao khoảng 60-70 km tính từ bề mặt Trái Đất và kéo dài đến khoảng hơn 1000 km. Tính chất đặc trưng của tầng Điện ly là có độ dẫn điện cao do các thành phần không khí ở đây bị bức xạ Mặt Trời ion hóa, tạo ra một môi trường khí quyển có khả năng dẫn điện, khúc xạ sóng HF và cho phép thực hiện truyền sóng với khoảng cách rất xa. Thông tin liên lạc sử dụng băng tần HF có ưu điểm nổi bật là đơn giản, dễ di động, rẻ tiền và đặc biệt là không phụ thuộc vào người cung cấp dịch vụ như thông tin vệ tinh. So với các loại hình khác thì thông tin sóng ngắn có chi phí thấp, cơ sở hạ tầng cho liên lạc hai chiều tầm xa chỉ cần một cặp máy thu phát, một ăng ten, một nguồn năng lượng đơn giản. Tuy nhiên, sự thay đổi của bức xạ Mặt Trời sẽ làm thay đổi trạng thái các lớp điện ly và gây ra những sai lệch trong việc truyền tín hiệu vô tuyến. 130 Để góp phần giải quyết nhược điểm của thông tin liên lạc sóng ngắn là phụ thuộc vào trạng thái tầng điện ly, báo cáo này trình bày những kết quả tính toán các công thức dự báo tần số