tailieunhanh - Tính hiện đại nhìn từ khía cạnh triết học

Ở Việt Nam, từ đầu thế kỷ XX trong nhiều lĩnh vực văn hóa, xã hội, thuật ngữ hiện đại hóa dần trở nên phổ biến với ý nghĩa canh tân, đổi mới theo hướng Âu hóa và trở thành vấn đề tư tưởng triết học, một động lực quan trọng của sự chuyển biến văn hóa - xã hội. Tuy vậy, thuật ngữ này chưa phản ánh hết mức độ sâu sắc và rộng lớn của thuật ngữ tính hiện đại, một trong những khái niệm có vị trí trung tâm trong suy nghĩ và hành động của nhân loại “thời hiện đại”, nhất là trong các xã hội Âu - Mỹ. | Tính hiện đại nhìn từ khía cạnh triết học Đỗ Quang Hưng1 Đại học Quốc gia Hà Nội. Email: vnnquanghung@ 1 Nhận ngày 4 tháng 11 năm 2016. Chấp nhận đăng ngày 8 tháng 12 năm 2016. Tóm tắt: Ở Việt Nam, từ đầu thế kỷ XX trong nhiều lĩnh vực văn hóa, xã hội, thuật ngữ hiện đại hóa dần trở nên phổ biến với ý nghĩa canh tân, đổi mới theo hướng Âu hóa và trở thành vấn đề tư tưởng triết học, một động lực quan trọng của sự chuyển biến văn hóa - xã hội. Tuy vậy, thuật ngữ này chưa phản ánh hết mức độ sâu sắc và rộng lớn của thuật ngữ tính hiện đại, một trong những khái niệm có vị trí trung tâm trong suy nghĩ và hành động của nhân loại “thời hiện đại”, nhất là trong các xã hội Âu - Mỹ. Từ khóa: Tính hiện đại, hiện đại hóa, hậu hiện đại. Abstract: In Vietnam, since the early 20th century, in various social and cultural fields, the term “modernisation” has been more and more popular with the meaning of renovation towards Europeanisation. It has also become an issue of philosophical ideology, and an important motive of socio-cultural transformation. However, the term does not reflect fully the depth and breadth of the term “modernity”, one of the concepts located at the centre of thinking and actions of the “modern” mankind, especially in European and American societies. Keywords: Modernity, modernisation, post-modern. 1. Mở đầu Tính hiện đại là một trong những khái niệm có vị trí trung tâm trong suy nghĩ và hành động của nhân loại nhiều thế kỷ nay. Ý tưởng về tính hiện đại dường như được bắt đầu từ chỗ: con người khi đã phát triển đến một trình độ cao thường đòi hỏi có một sự tương ứng giữa sản xuất, lao động và trí tuệ, khoa học, công nghệ hay quản lý phù hợp. Thậm chí, cách tổ chức xã hội cũng phải được tổ chức quy củ bằng luật pháp và mỗi cá nhân cũng có xu hướng tự giải thoát khỏi những ràng buộc tự nhiên và xã hội để khẳng định vai trò của lý trí. Thậm chí, những khái niệm tự do và hạnh phúc cá nhân cũng đòi hỏi sự thỏa mãn của những nhu cầu duy lý. Uy quyền