tailieunhanh - Nhiễu xạ tia X

Nhiễu xạ tia X .Nhiễu xạ tia X là hiện tượng các chùm tia X nhiễu xạ trên các mặt tinh thể của chất rắn do tính tuần hoàn của cấu trúc tinh thể tạo nên các cực đại và cực tiểu nhiễu xạ. Kỹ thuật nhiễu xạ tia X (thường viết gọn là nhiễu xạ tia X) được sử dụng để phân tích cấu trúc chất rắn, vật liệu. Xét về bản chất vật lý, nhiễu xạ tia X cũng gần giống với nhiễu xạ điện tử, sự khác nhau trong tính chất phổ nhiễu xạ là do sự khác. | Nhiêu xa tia X Nhiễu xạ tia X là hiện tượng các chùm tia X nhiễu xạ trên các mặt tinh thể của chất rắn do tính tuần hoàn của cấu trúc tinh thể tạo nên các cực đại và cực tiểu nhiễu xạ. Kỹ thuật nhiễu xạ tia X thường viết gọn là nhiễu xạ tia X được sử dụng để phân tích cấu trúc chất rắn vật liệu. Xét về bản chất vật lý nhiễu xạ tia X cũng gần giống với nhiễu xạ điện tử sự khác nhau trong tính chất phổ nhiễu xạ là do sự khác nhau về tương tác giữa tia X với nguyên tử và sự tương tác giữa điện tử và nguyên tử. Nguyên lý của nhiễu xạ tia X Hiện tượng các tia X nhiễu xạ trên các mặt tinh thể chất rắn tính tuần hoàn dẫn đến việc các mặt tinh thể đóng vai trò như một cách tử nhiễu xạ Xét một chùm tia X có bước sóng X chiếu tới một tinh thể chất rắn dưới góc tới 0. Do tinh thể có tính chất tuần hoàn các mặt tinh thể sẽ cách nhau những khoảng đều đặn d đóng vai trò giống như các cách tử nhiễu xạ và tạo ra hiện tượng nhiễu xạ của các tia X. Nếu ta quan sát các chùm tia tán xạ theo phương phản xạ bằng góc tới thì hiệu quang trình giữa các tia tán xạ trên các mặt là AL Như vậy để có cực đại nhiễu xạ thì góc tới phải thỏa mãn điều kiện AL Ở đây n là số nguyên nhận các giá trị 1 2 . Đây là định luật Vulf-Bragg mô tả hiện tượng nhiễu xạ tia X trên các mặt tinh thể. Cường độ nhiễu xạ Cường độ chùm tia nhiễu xạ được cho bởi công thức I_mathbf g left psi_mathbf g ight A2 propto left F_mathbf g ight A2 Với psi_mathbf g là hàm sóng của chùm nhiễu xạ còn F_mathbf g là thừa số cấu trúc hay còn gọi là xác suất phản xạ tia X được cho bởi F_ mathbf g sum_ i f_i eA -2pi imathbf g cdot mathbf r _i ở đây mathbf g véctơ tán xạ của chùm nhiễu xạ mathbf r _i là vị trí của nguyên tử thứ i trong ô đơn vị còn fi là khả năng tán xạ của nguyên tử. Tổng được lấy trên toàn ô đơn vị. Phổ nhiễu xạ tia X Phổ nhiễu xạ tia X là sự phụ thuộc của cường độ nhiễu xạ vào góc nhiễu xạ thường dùng là 2 lần góc nhiễu xạ