tailieunhanh - NGHIÊN CỨU THÀNH PHẦN HÓA HỌC CỦA THÂN CÂY CỎ XƯỚC (ACHYRANTHES ASPERA. L) Ở TRÀ VINH

Từ cao chloroform và cao ethyl acetate, chúng tôi đã cô lập và nhận danh bốn hợp chất: stigmasterol, hỗn hợp stigmasterol và spinasterol với tỷ lệ 1:3, sitosterol 3-O-β- Dglucopyranoside và quercetin 3-O-β-D-galactopyranoside. Cấu trúc của các chất này được đề nghị căn cứ vào phổ nghiệm từ dữ liệu MS, 1H, 13C, DEPT NMR và phổ 2 chiều NMR. | Tạp chí Khoa học 2011 19b 56-61 Trường Đại học Cần Thơ NGHIÊN CỨU THÀNH PHẦN HÓA HỌC CỦA THÂN CÂY CỎ XƯỚC ACHYRANTHESASPERA. L Ở TRÀ VINH Tôn Nữ Liên Hương Nguyên Minh Hiền2 và Trần Đình Luận3 ABSTRACT From the chloroform and ethyl acetate extracts we have isolated and identified four compounds stigmasterol the mixture of stigmasterol and spinasterol with the ratio of 1 3 sitosterol 3-fi-O-D-glucopyranoside and quercetin 3-O-fi-D-galactopyranoside. Their structures were evaluated by spectrum data of MS 1 2 3H 13C DEPT NMR and 2D-NMR. Keywords Achyranthes aspera. L Quercetin 3-O-p-D-galactopyranoside Title Study on the chemical composition of Achyranthes aspera L. growing in Tra Vinh Province TÓM TẮT Từ cao chloroform và cao ethyl acetate chúng tôi đã cô lập và nhận danh bốn hợp chất stigmasterol hôn hợp stigmasterol và spinasterol với tỷ lệ 1 3 sitosterol 3-O-fị- D-glucopyranoside và quercetin 3-O-fi-D-galactopyranoside. Cấu trúc của các chất này được đề nghị căn cứ vào phổ nghiệm từ dữ liệu MS 1H 13C DEPT NMR và phổ 2 chiều NMR. Từ khóa Achyranthes aspera. L Quercetin 3-O-p-D-galactopyranoside 1 MỞ ĐẦU 1 Cây cỏ xước có tên khoa học Achyranthes aspera L. thuộc chi Achyranthes họ Amaranthaceae Rau giền Dền . Tên thông thường cỏ xước ngưu tất nam nhả khoanh ngù Tài cỏ nhả lìn ngu Thái hà ngù. Cỏ xước là loại cây thảo cao gần 1 m có lông mềm nhiều hay ít. Thân cứng phình lên ở những mấu. Lá mọc đối hình trứng hay mũi mác nhẵn hoặc hơi có lông gốc thuôn đầu tù hoặc nhọn dày 3-12 cm cuống lá dài. Cụm hoa mọc thành bông đơn ở ngọn thân dài 20-30 cm lá bắc con hình gai hoa mọc rủ xuống áp sát vào cuống cụm hoa dài gồm 5 phiến hình mũi mác nhọn những phiến phía trong rất nhỏ nhị 5 nhị lép có nhiều tua viền ở đầu bầu hình trụ. Quả nang có lá bắc còn lại nhọn thành gai dễ mắc vào quần áo khi đụng phải vỏ rất mỏng dính vào hạt hạt hình trứng dài dày 1 mm. Mùa hoa quả tháng 7-12. Cỏ xước phân bố rải rác ở hầu hết các tỉnh vùng đồng bằng trung du tại Việt Nam ngoài ra có ở Lào