tailieunhanh - Giáo trình Lôgíc hình thức (dùng cho hệ đào tạo từ xa): Phần 2

Phần 2 giáo trình trình bày các nội dung: Suy luận, chứng minh. Ngoài ra, trong giáo trình này còn có hệ thống câu hỏi ôn tập, bài tập và phần hướng dẫn tự học ở mỗi bài, giúp học viên chủ động khai thác kiến thức trong giáo trình và thực hành hiệu quả. | Bài 5 SUY LUẬN A. Quan niệm chung về suy luận Định nghĩa Suy luận là hình thức cơ bản của tư duy trong đó từ một hay nhiều phán đoán đã biết người ta rút ra được một phán đoán mới. Phán đoán đã biết là tiền đề phán đoán mới là kết luận của suy luận. Suy luận chia làm 2 loại diễn dịch và qui nạp. Suy luận diễn dịch gọi ngắn gọn là suy diễn là suy luận tuân theo những qui tắc lôgíc xác định đảm bảo rằng nếu các tiền đề là đúng thì kết luận rút ra cũng phải đúng. Phần lớn các suy diễn có tiền đề nói về dấu hiệu chung của một lớp đối tượng và kết luận nói về một bộ phận của lớp đối tượng đó. Suy luận qui nạp gọi ngắn gọn là qui nạp là suy luận mà tiền đề là các phán đoán về những đối tượng riêng lẻ thuộc một lớp đối tượng và kết luận là phán đoán về cái chung của lớp đối tượng đó. B. Suy luận diễn dịch Gồm hai loại là suy diễn trực tiếp và suy diễn gián tiếp. 1. Suy diễn trực tiếp là suy diễn mà tiền đề chỉ có một phán đoán. Suy diễn trực tiếp lại có hai loại suy diễn từ tiền đề là một phán đoán đơn và suy diễn từ tiền đề là một phán đoán phức. . Suy diễn trực tiếp từ tiền đề là một phán đoán đơn Gồm các loại suy diễn sau . Phép đổi chỗ các thuật ngữ trong phán đoán đơn là suy diễn trực tiếp mà kết luận được rút ra bằng cách hoán đổi vị trí các thuật ngữ trong phán đoán tiền đề và giữ nguyên chất của phán đoán ấy nhưng phải đảm bảo rằng nếu thuật ngữ không chu diên ở tiền đề thì không được chu diên ở kết luận. Ví dụ Tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội vậy một số hành vi nguy hiếm cho xã hội là tội phạm. Phép đổi chỗ có 3 cách suy diễn đúng sau kí hiệu có nghĩa là suy ra Mọi S là P SaP Một số P là S PiS Một số S là P SiP Một số P là S PiS Mọi S không là P SeP Mọi P không là S PeS Lưu ý Phép đổi chỗ không áp dụng được với hình thức Một số S không là P. . Phép đổi chất của phán đoán đơn là suy diễn trực tiếp mà kết luận được rút ra bằng cách giữ nguyên lượng và chủ từ của tiền đề nhưng chất của tiền đề sẽ đổi thành chất ngược lại và vị từ của tiền đề sẽ