tailieunhanh - Định loại sán lá gan lớn (giống Fasciola) ở ng-ời và gia súc bằng chỉ thị ADN

ối chiếu, so sánh và phân tích trình tự ADN của 2 mẫu sán thu từ ng-ời và 4 mẫu có sai khác hình thái ngoài thu từ bò vùng Bình Định với các trình tự t-ơng đồng của Fasciola ở một số n-ớc nam á và thế giới cho kết qu.: các mẫu sán lá gan lớn ở ng-ời và bò đều thuộc loài F. gigantica, và lần đầu tiên loài sán này đ-ợc xác nhận ký sinh ở ng-ời Việt Nam. Quần thể F. gigantica ở Việt Nam và một số n-ớc vùng nam á, trừ Indonesia có. | _________________________________TCNCYH 23 3 2003 ĐỊNH LOẠI SÁN LÁ GAN LỚN GIỐNG FASCIOLA ỏ NGƯỜI VÀ GIA SÚC BẰNG CHỈ THỊ ADN Đặng Tất Thế1 Lê Quang Hùng2 Cao Vân Viên3 Viện Sinh thái và tài nguyên sinh vật. 2SỞ Y tế tỉnh Bình Định. 3Viện Y học lâm sàng các bệnh nhiệt đới. Đối chiếu so sánh và phân tích trình tự ADN của 2 mẫu sán thu từ người và 4 mẫu có sai khác hình thái ngoài thu từ bò vùng Bình Định với các trình tự tương đồng của Fasciola ở một số nước nam Á và thế giới cho kế t quả các mẫu sán lá gan lớn ở người và bò đều thuộc loài F. gigantica và lần đầu tiên loài sán này được xác nhận ký sinh ở người Việt Nam. Quần thể F. gigantica ở Việt Nam và một số nước vùng nam Á trừ Indonesia có mức độ tương đồng khá cao về cấu trúc di truyền. Khảo sát 1350 sán lá gan lớn thu thập từ trâu bò ở vùng Bình Định Khánh Hoà đã tìm thấy 3 nhóm hình thái ngoài của chúng là nhóm giống F. hepatica nhóm trung gian giữa F. hepatica và F. gigantica và nhóm F. gigantica. Dùng phản ứng PCR đặc hiệu loài F. gigantica để phân tích các nhóm hình thái này cho kết quả chúng đều là F. gigantica chứng tỏ mức độ biến dị hình thái ngoài của F. gigantica là rất lớn. Kết quả cũng cho thấy quần thể sán lá gan lớn thu được từ trâu bò ở vùng Bình Định Khánh Hoà thuộc loai F. gigantica và khả năng tồn tại quần thể F. hepatica ở vùng này là rất thấp. Ngoài ra còn phát hiện được một biến thể Redia con của F. gigantica có chứa nhiều cercaria hơn loại thông thường. I. ĐẶT VẤN ĐỀ Sán lá gan lớn thuộc giống Fasciola là một trong những ký sinh trùng nguy hiểm nhất đố i với người và gia súc. Nhiều tác giả đã ghi nhận loài F. hepatica và F. gigantica thuộc giống Fasciola ký sinh ở người và gia súc ở Việt Nam 3 . Hai loài này giống nhau ở nhiều đặc điểm hình thái sinh thái sinh học nên việc định loại chúng trên cơ sở hình thái rất dễ nhầm lần. Vì vậy các số liệu điều tra về sán lá gan lớn ở nước ta còn nhiều mâu thuần ví dụ ở Bắc Bộ Houdemer 1938 công bố có 64 7 trâu nhiễm F. hepatica và 23 5 bò nhiễm F. .