tailieunhanh - Những đột biến gen gây thiếu hụt steroid 21hydroxylase ở một bệnh nhi có hội chứng cường thượng thận bẩm sinh thể mất muối, mất nước

Phòng xét nghiệm gen học phân tử của Prof. - CHLB Đức thiểu năng thận. Triệu chứng rối loạn đặc tr-ng là mất nước trầm trọng đến mức đe doạ tính mạng, nôn mửa và ỉa trong vài tuần đầu tiên của cuộc sống. Vào 1/3 các trường hợp CAH cổ điển là có kh. năng sản xuất đủ mineralcorticoid để hạn chế mất muối [2]. Biểu hiện khác về mặt sinh hoá của CAH là sự tăng sản phẩm androgen thượng thận, vì sự tổng hợp hormon này không cần 21-hydroxylase xúc tác và sự tổng. | TCNCYH 23 3 2003 NHỮNG ĐỘT BIÊN GEN GÂy THIÊU HỤT STEROID 21-HyDROXyLASE ỏ MỘT BỆNH NHI có HỘI CHỨNG CƯỜNG THƯỢNG THẬN BAM sinh thể mất muối mất NƯỚC Nguyễn Thị Ngọc Dao 1 Nguyễn Thị Hoàn2 Rita Bernhardt3 Ebert Schulze4. Viện CNSH - TTKHTN và CNQG 2Viện Nhi khoa Trung ương 3Trường Đại học Saarland - CHLB Đức 4Phồng xét nghiệm gen học phân tử của Prof. Heidelberg - CHLB Đức I. ĐẶT VẤN ĐỀ Cường thượng thận bẩm sinh là một bệnh do sự sai lệch di truyền trong sinh tổng hợp cortisol gây ra. Bình thường cortisol được tổng hợp từ cholesterol trong vùng bó của vỏ thượng thận với 5 bước có sự xúc tác của các enzym khác nhau. Đầu tiên chuỗi bên của cholesterol được phân cắt bởi phản ứng do cholesterol desmolase xúc tác tạo ra pregnenolone chất này sau đó được khử hydro ở vị trí 3P để tạo thành progesterone 2 phản ứng thủy phân ở 2 vị trí 17- a và 21 của progesterone tiếp theo sẽ tạo ra 11 deoxycortisol chất này sau đó chuyển thành cortisol do phản ứng xúc tác bởi 11P-hydroxylase P450c11 . Tất cả các enzym xúc tác các bước trên đều có thể có sự thiếu hụt do đột biến gen nhưng phổ biến nhất là 21-Hydroxylase và 11 P-Hydroxylase. Sự thiếu hụt 21-hydroxylase dần tới giảm lượng glucocorticoid thượng thận trước hết là giảm cortisol. Sự tổng hợp mineralocorticoid cũng giảm. Mất muối là do thiếu mineralcorticoid ở ống lượn xa nơi mà Na được tái hấp thụ từ cầu thận và K H được thải ra. Triệu chứng lâm sàng là mất Na và nước toan chuyển hoá và hạ Na huyết tăng K do thiểu năng thận. Triệu chứng rối loạn đặc trưng là mất nước trầm trọng đến mức đe doạ tính mạng nôn mửa và ỉa chảy trong vài tuần đầu tiên của cuộc sống. Vào khoảng 1 3 các trường hợp CAH cổ điển là có khả năng sản xuất đủ mineralcorticoid để hạn chế mất muối 2 . Biểu hiện khác về mặt sinh hoá của CAH là sự tăng sản phẩm androgen thượng thận vì sự tổng hợp hormon này không cần 21-hydroxylase xúc tác và sự tổng hợp tăng lên khi con đường chuyển hoá cần 21-OHD bị chặn. Vì không có sự điều hoà ngược âm bởi cortisol nên