tailieunhanh - Béo phì - bệnh của thế kỷ 21 (Obesity: the disease of the twenty – first century)

Béo phì là bệnh mạn tính, là trạng thái thừa cân nặng do tăng khối lượng mỡ. Hiện nay nửa tỷ người trên thế giới bị quá cân hoặc béo phì. Bệnh này đã trở thành "dịch" ở nhiều n-ớc phát triển, cũng nhanh chóng thành dịch tại nhiều n-ớc vùng Thái Bình Dương và Châu á. Béo phì kéo theo hoặc làm nặng thêm nhiều bệnh liên quan như tiểu đường, tim mạch, đột quỵ, đau xương, thậm chí ung thư. Từ đầu thế kỷ 21, nếu không ngăn chặn ngay, thì tỷ lệ tử vong do biến. | TCNCYH 28 2 - 2004 BÉO PHÌ - BỆNH CỦA THE KỶ 21 Obesity the disease of the twenty - first century . Hoàng Tích Huyền Béo phì là bệnh mạn tính là trạng thái thừa cân nặng do tăng khối lượng mỡ. Hiện nay khoảng nửa tỷ người trên thế giới bị quá cân hoặc béo phì. Bệnh này đã trở thành dịch ở nhiều nước phát triển cũng nhanh chóng thành dịch tại nhiều nước vùng Thái Bình Dương và Châu Á. Béo phì kéo theo hoặc làm nặng thêm nhiều bệnh liên quan như tiểu đường tim mạch đột quỵ đau xương thậm chí ung thư. Từ đầu thế kỷ 21 nếu không ngăn chặn ngay thì tỷ lệ tử vong do biến chứng của dinh dưỡng quá mức sẽ cao hơn là do thiếu ăn. Mỡ thừa phân phối đều toàn thân là béo phì toàn thân . Nế u mỡ thừa tập trung chủ yế u ở bụng mông đùi là béo phì hướng tâm . Dùng chỉ số eo mông Waist Hip Ratio -WHR để đánh giá béo phì. Nế u WHR ở nam 0 95 và ở nữ 0 85 là đã có báo động. Cũng thường dùng chỉ số khối cơ thể Body Mass Index - BMI để đánh giá thể trọng. Cách tính như sau BMI Thể trọng Kg Chiều cao m 2 ví dụ người cao 1 6 mét nặng 60kg sẽ có BMI 60 23 4 . 1 6x1 6 Hiện nay theo Tổ chức Y tế thế giới tiêu chuẩn BMI với người châu Á nên là như sau BMI 18 5 - 22 9 là trung bình 23 là thừa cân 25 là béo phì Có khi chỉ cần đo vòng eo là đủ xác định béo phì ví dụ với nam 90cm với nữ 80cm. Tại Châu Âu tỷ lệ những người có BMI 30 cao nhất theo thứ tự là ở Nam Tư Hy Lạp Séc Rumani Hungary Anh Phần Lan Slovakia Đức Đan Mạch Thuỵ Điển. Trong 10 năm qua tỷ lệ toàn bộ người béo phì tăng khoảng 10 - 40 ở phần lớn các nước Châu Âu. Tại Anh quốc tỷ lệ này đã tăng gấ p đôi kể từ năm 1980. Ở Việt Nam theo điều tra của Viện Dinh dưỡng Bộ Y tế năm 1994 tỷ lệ người béo phì mới chỉ là 1 5 nhưng năm 1999 đã tăng lên 10 7 qua điều tra trên phụ nữ tuổi từ 15 - 49 . Tế bào mỡ không chỉ là nơi dự trữ mỡ nhạt nhẽo đơn thuần mà còn có vai trò lớn hơn nhiều đó là tế bào nội tiết sản xuất nhiều hormon tại chỗ còn tác động đi xa hoặc còn là tế bào đích của nhiều hormon. Béo bụng là dạng nguy hiểm nhất. .