tailieunhanh - Kinh nghiệm dựng nhà của người Gia Rai

Nằm trong cộng đồng các dân tộc thiểu số, người Gia Rai mang đến một màu sắc rất mới cho tri thức dân gian Việt Nam. Đó là cách dựng nhà độc đáo – làm nhà không dùng đến một chiếc đinh sắt hay dây kim loại. Nhà sàn – không gian sinh hoạt của người Gia rai.(Ảnh internet) Đối với người dân tộc Gai Rai, ngôi nhà vừa mang giá trị sinh hoạt, vùa mang giá trị tâm linh sâu sắc, chính vì thế họ rất cẩn trọng trong việc cất dựng ngôi nhà. Người Gia Rai có lối dựng nhà. | Kinh nghiệm dựng nhà của người Gia Rai Nằm trong cộng đồng các dân tộc thiểu số người Gia Rai mang đến một màu sắc rất mới cho tri thức dân gian Việt Nam. Đó là cách dựng nhà độc đáo - làm nhà không dùng đến một chiếc đinh sắt hay dây kim loại. Nhà sàn - không gian sinh hoạt của người Gia rai. Ảnh internet Đối với người dân tộc Gai Rai ngôi nhà vừa mang giá trị sinh hoạt vùa mang giá trị tâm linh sâu sắc chính vì thế họ rất cẩn trọng trong việc cất dựng ngôi nhà. Người Gia Rai có lối dựng nhà rất độc đáo. Trước những năm 1990 tuy 100 là nhà sàn chỉ chòi canh rẫy là làm nền đất làm nhà hoàn toàn không dùng đến một cái đinh bằng sắt hoặc dây kim loại. Dụng cụ để làm nhà chỉ bằng cây búa có lưỡi ở cả hai đầu lưỡi to dùng để chặt vạc lưỡi nhỏ để đục dùi lỗ. không sử dụng cưa đục bào . Cho tới nay khi muốn sửa chữa hay cất mới nhà kể cả nhà Rông họ cũng không dùng cưa hay đục. Khi cây rừng được đốn về là họ chất lá khô rơm rạ đốt âm ỉ nhiều ngày cho cháy hết vỏ sém đến phần gỗ. Họ cho rằng đốt như vậy tốt hơn phơi nắng bởi sau này gỗ không có độ co giãn lớn khi thời tiết thay đổi lại vừa chống mối mọt. Sau đó đẽo cho thẳng hoặc cong tuỳ y rồi gọt cho nhẵn và dùng đá mài lại cho bóng. Tất cả các chỗ nối đều được cắt mộng mang cá hoặc mộng vuông có níu móc để không bị xê dịch kèo nối vào đầu cột ngoài mộng rồi dùi lỗ để xỏ qua bằng then gỗ. Để chắc chắn hơn họ dùng sợi me vóc mây rừng chẻ ra bỏ ruột tuốt nhẵn cột kiểu nút xoắn chéo nhiều lớp tạo thành múi rất đẹp. Nhà lớn hay nhỏ người ta đều dựng hướng một bên hông phía mặt trời mọc phía Đông . Các lỗ chôn cột đã đào cố định sẵn rồi dùng dây kéo lên dựng vào kè cho thật vững chắc rồi mới dựng đến hông nhà phía mặt trời lặn phía Tây . Đòn tay buộc vào kèo cũng bằng dây me vóc có giá đỡ bên dưới vách bằng ván gỗ hoặc đan bằng tre nứa khi dựng lều có nẹp ngang dọc từng đoạn để giữ và cũng buộc chứ không đóng đinh vậy mà không có gió nào làm bung ra nổi. Dù vách bằng gỗ hay tre người ta cũng tạo nhiều hoa văn cho thoáng thay